donderdag 6 september 2012

Een rups met een staartje


Door de heftige kou in de laatste maand van de afgelopen winter zijn er veel planten in mijn tuin dood gegaan. Zelfs winterharde planten zoals liguster, die in vormsnoeiblokken in mijn tuin staan. In het voorjaar was het grootste deel al verwijderd. Hier en daar stond er nog een plant die uitliep en die ik liet staan. Maar ook die bleken het niet te redden en mijn man was net begonnen om ze eruit te scheppen toen ik op één van die ligusterplanten iets bijzonders zag.

Onder een blad zag ik een grote gifgroene rups die zich tegoed deed aan de restanten van mijn plant. De rups was groter dan ik ooit gezien heb en bovendien had hij nog een staartje ook. Af en toe tilde hij zijn kop op en samen met zijn langgerekte lichaam en het staartje leek het net een tekkelhondje. In het klein dan.

Op internet vond ik dat het hier om de rups van de Ligusterpijlstaartvlinder (Sphinx ligustri) gaat, een nachtvlinder met een spanwijdte van 10 - 12 cm. Het is in Nederland een veel voorkomende onopvallende vlinder, die van half mei tot begin september in één generatie vliegt. Ze hebben een lange roltong en bezoeken bloemen zoals kamperfoelie, teunisbloem en tabak. De eitjes worden afgezet op de liguster.

Hoewel de rupsen erg opvallend gekleurd zijn vallen ze tussen de bladeren nauwelijks op. Je ontdekt ze door de grote keutels die onder de struik op de grond liggen. In de loop van september-oktober verlaten de ligusterpijlstaartrupsen hun struik en gaan ze op weg om een plek te zoeken voor de overwintering. Dat gebeurt als pop. De rups kruipt de grond in en verpopt daar, soms wel op 30 centimeter diepte. In de volgende zomer en soms zelfs twee zomers later komt de vlinder uit de pop en kruipt door de grond omhoog een plantenstengel in. Daar pas begint de vlinder met het oppompen van de vleugels.

Voorlopig heb ik de struiken maar even laten staan, maar ik denk dat ik een adoptieplant ga zoeken en ze daarop over zet.


De rups is nu ongeveer 8 cm lang. De 4 paar middelste poten zijn pro-poten, die helpen bij het voortbewegen en vasthouden. Helemaal achteraan zitten nog 2 poten, de naschuivers.


Bij de kop zitten 3 paar echte poten. Dit zijn de poten die de vlinder straks heeft.




Helemaal boven aan de kop zit de rasp om te eten.







Update: Nadat ik dit blog had geschreven is inmiddels één van de rupsen onder de grond verdwenen.

Allemaal bedankt voor jullie leuke reacties op mijn vorige blog "Libel: Gast aan tafel". Ik stel dat erg op prijs. Thanks to all my friends abroad for their spontaneous and nice comments on my last blog.

Groetjes, Joke

37 opmerkingen:

  1. Hoi Joke, wat een mooie en interessante serie heb je gemaakt van deze prachtige rups.
    Wat is ie groot! en zo mooi getekend.
    Haha, de vergelijking met een tekkeltje, ja, ik zie het hoor, leuk!
    Fraaie compo's, mooi van kleur en lekker scherp,
    complimenten!
    Groetjes
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hallo Joke wat een schitterende serie heb je gemaakt van deze rups.
    Zo scherp en prachtige composities, compliment.
    Groetjes Irma

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Beautiful photos you have there, by macro I presume?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Weer knap gefotografeerd Joke.... mooi van kleur en scherpte.

    groetjes en een fijne dag gewenst, Joop

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wat gaaf Joke...
    ik heb er wel eens neer foto's van gezien, maar zelf heb ik hem nog
    nooit in het echt gezien...
    Prachtige rups, je het heb perfect weten vast te leggen..
    prima info erbij..ik zal een wat meer opletten onder de liguster struiken of ik daar poep vind..je weet nooit..
    hele mooie fotografie!!

    Nieske

    BeantwoordenVerwijderen
  6. dit is heel mooi ,wat is het toch fijn om bij je huis ook een tuin te hebben,maarja een mens kan niet alles hebben,je verhaal en de uitleg erbij vind ij ook altijd heel fijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Van deze prachtige foto's word ik toch wel een beetje stil hoor, het zijn stuk voor stuk juweeltjes!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hai Joke,

    Dik compliment voor de hoge kwaliteit van deze serie.
    Vooral de 3de en de 5de foto zijn juweeltjes.
    Prachtig!

    Groetjes,
    René

    BeantwoordenVerwijderen
  9. PS: Ik heb je nog niet gecomplimenteerd met je kopfoto.
    Hele mooie rustige plaat. Het lijkt wel 3D.

    René

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Wat een beauty Joke ! Mooi licht op je 3e en laatste foto.
    Prachtige opnames van deze aparte rups waarbij de details heel mooi naar voren komen !
    Ook je nieuwe kopfoto valt meteen op, héél mooi !

    groetjes, Truus

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Wat opvalt is de zalige fluorizerende kleur dit ronduit alien achtig is. Heel mooie serie van deze rakker.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Amazing Macro photos. I like the stunning green and the little foot.
    Hugs Synnöve

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Hoi Joke,
    Wat een aparte rups en de gelijkenis met het tekkeltje zie ik nu ook. Prachtige tekening dat paars op het groen. Mooie foto's hoor, valt toch nog niet mee.
    Groeten, Gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Heel bijzonder!! (de bovenste foto doet inderdaad behoorlijk aan een tekkel denken)

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Joke, na al deze lovende woorden, kan ik mij er alleen maar
    bij aansluiten !
    Gave serie, met kennis en kunde gebracht !
    Vr. groet !
    John

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Tjonge jonge Joke, wat een gave serie. Ook je uitleg erbij maakt deze mooie blog extra leuk/interessant om te lezen en goed te bekijken. De foto's van de rups zijn echt prachtig, heel mooi gemaakt deze serie.

    Groetjes,
    Marianne

    P.S. mijn website is niet meer :( maar in plaats daarvan kun je me nu vinden op http://devogelkijker.blogspot.nl

    BeantwoordenVerwijderen
  17. at is de natuur toch mooi en jij Joke heb het ons laten zien dank je wel groetjes Danielle

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Hoi Joke,
    Ja, vele planten hebben flink te lijden gehad onder de koude winter.
    Maar jij hebt nu wel een hele bijzondere rups weten te spotten tijdens je tuin werkzaamheden. Echt fantastisch hoe jij dit diertje zo mooi op de foto hebt weten te zetten. Prachtig die kleuren en ook die streepjes aan de zijkant van de rups zijn erg mooi te zien.
    Knap werk Joke, grote klasse!!

    Groetjes, Marco

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Wat een waanzinnig mooie foto's weer, joke.
    Fantastisch beestje om te zien ook!

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Wow Joke wat heb je hem mooi gefotografeerd... echt super!
    en de info erbij... weer een heerlijk blogje en ik dank je voor het delen met ons.
    Wens je een heel fijn weekend en lieve groetjes van Anna :))

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Hoi Joke,
    Allereerst een compliment voor je mooie nieuwe kopfoto.
    Hij staat prachtig fris boven je blog.
    Maar de rups van de Ligusterpijlstaart mag er ook zijn.
    Merkwaardig eigenlijk hè dat je zo'n felgekleurde joekel
    eigenlijk zelden ziet.
    Jij hebt je kans prima benut en weer schitterende foto's
    gemaakt en tezamen met de interessante informatie is het
    een heel mooi blog geworden,waarbij foto3 mijn favoriet
    is vanwege de prachtige belichting en de fraaie dof,
    compliment!
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Quelle chance d'avoir rencontré cette chenille peu commune...Et surtout félicitation pour ces photos magnifiques !
    Salutations

    BeantwoordenVerwijderen
  23. What magnificent photos of this caterpillar, Joke!
    It is a marvel and a beauty!
    I haven't seen any this season, but I haven't been looking much, I confess!
    I love your pictures!
    Enjoy your WE!

    BeantwoordenVerwijderen
  24. Wat een prachtige serie van deze pijlstaart rups.
    Er stond geloof ik iets over deze rups in de laatste ROOTS en nu zie ik hem hier. Erg mooie, seherpe foto's.
    groetjes Ghita

    BeantwoordenVerwijderen
  25. Hoi Joke,

    Ik vind deze bijzonder om te zien. Deze rups hebt inderdaad een staartje. Heel mooi om te zien. Deze rups heb ik nooit gezien. Hij is mooi van kleur. Wat heb jij prachtig serie foto's gemaakt. Compliment Joke!!!

    Fijne zonnige dag gewenst.
    Geniet maar van!!

    Groetjes van Jacqueline & Ferry.

    BeantwoordenVerwijderen
  26. Excellent top class pictures of that little cuty!

    BeantwoordenVerwijderen
  27. Hola Joke,que oruga tan bonita,unas fotos preciosas enhorabuena y un abrazo amiga.

    BeantwoordenVerwijderen
  28. Hoi Joke
    prachtige foto's
    groetjes Marja

    BeantwoordenVerwijderen
  29. WOW Joke!!!!

    wat een prachtig blog over deze rups.
    heb dit dan ook met aandacht gelezen.
    Ik wist niet eens dat deze nachtvlinders zulke
    mooie rupsen hadden. Goed dat je het ook op tijd zag.
    inmiddels was er al een onder de grond las ik wel.
    Ik kan geen favoriet aanwijzen, want ik vind
    alle foto's die hier staan even mooi en kleurrijk.
    Dik compliment.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  30. Extraordinary face of the nature, such photographs are doing the huge impression. I am greeting

    BeantwoordenVerwijderen
  31. Zo grauw als ze als vlinder zijn, zo mooi zijn ze als rups de nachtvlinders.
    Mooie serie weer, vooral #3 en #6 vind ik goed gelukt!

    BeantwoordenVerwijderen
  32. Now we know where movie makers get ideas for Alien bugs !

    BeantwoordenVerwijderen
  33. Mooie reeks Joke, ze zijn echter niet gebonden aan Liguster, de rups eet ook van Sering, Es, Sneeuwbes, Gelderse roos en Vlier.

    BeantwoordenVerwijderen
  34. Ik zie je blogspot nu pas. Zelf heb ik recentelijk een eitje op mijn sering gevonden en dagelijks gekeken wat er gebeurde. Na twee weken kwam er een ienemine rupsje uit dat gedetermineerd werd als de rups van ligusterpijlstaartvlinden. Inmiddels is het rupsje 2.5 week oud en ik hoop hem te kunnen volgen tot hij zich gaat verpoppen. Leuke blog

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.